ZAPAMIĘTAJ: Wydruki giclée realizowane są przy użyciu atramentów pigmentowych na dedykowanych do tego celu podłożach artystycznych. W szczególności cechują się ponadprzeciętną trwałością – odpornością na blaknięcie. Ponieważ giclée realizowane są na drukarkach cyfrowych, nie ma z nimi związanych kosztów stałych (np. przygotowania matryc do druku), można je realizować w pojedynczych egzemplarzach w trybie tzw. on-demand, czyli dopiero w momencie, gdy Klient złożył zamówienie.
···············································································································
Nazwa „giclée” pochodzi z języka francuskiego i oznacza „rozpylać”, „pryskać” lub „rozpryskiwać”. W branży graficznej termin ten został zaadaptowany przez Jack’a Duganne’a w 1991 roku. Duganne, pracujący w Nash Editions, chciał znaleźć nazwę, która odróżniałaby druk atramentowy wysokiej jakości od zwykłego druku atramentowego, który był wówczas kojarzony głównie z drukiem biurowym. Sam twórca tego określenia opracował specjalne atramenty i zmodyfikował drukarkę Iris w taki sposób, aby uzyskiwane wydruki były trwałe – w szczególności odporne na blaknięcie. Należy mieć świadomość, że w owym czasie (początek lat 90′ jakość drukarek atramentowych była dużo gorsza od współczesnych, a same wydruki blakły w bardzo szybkim czasie – nawet paru tygodni).
Jack Duganne chcąc odróżnić swoje wydruki od typowych „inkjet prints”, które nie kojarzyły się z jakością i trwałością, postanowił znaleźć inne słowo, którym określałby przygotowywane wydruki na zmodyfikowanej przez siebie drukarce. W efekcie słowo „giclée” stało się nieodłącznym elementem świata seryjnych grafik kolekcjonerskich.
Obecnie w procesie druku giclée wykorzystuje się specjalne drukarki atramentowe wyposażone w atramenty pigmentowe. To co istotne, to właśnie atramenty pigmentowe (pigment ink) cechują się większą odpornością na działanie światła (czyli blaknięcie), w przeciwieństwie do atramentów barwnikowych (dye-based inks), które blakną bardzo szybko (te najczęściej są stosowane w przypadku drukarek domowych i biurowych, gdzie trwałość i jakość wydruku nie jest istotna). Aby uzyskać nasycone barwy i gładkie przejścia tonalne, drukarki do druku artystycznego często posiadają więcej niż cztery podstawowe pigmenty CMYK i są uzupełnione o dodatkowe kolory takie jak granat, czerwień, zieleń, a także odcienie szarości, które pozwalają na uzyskanie neutralnych zdjęć czarno-białych bez efektu METAMERYZMU.
Co ważne, aby uzyskać odpowiedniej jakości wydruki (dobre nasycenie kolorów), atrament pigmentowy musi zostać naniesiony na odpowiednio przygotowane podłoże, które posiada specjalną powłokę (coating). Brak odpowiedniej powłoki może skutkować tym, że atrament nie wsiąknie w podłoże i będzie po nim spływał (rozmazując wydruki) lub wsiąknie razem z cząstkami pigmentu na tyle głęboko, że a na powierzchni pozostawią bardzo blady nadruk. Więcej o podłożach do druku artystycznego można przeczytać we wpisie PODŁOŻA DO DRUKU ARTYSTYCZNEGO.
Istotną cechą drukarek, przy użyciu których realizowane są artystyczne wydruki reprodukcji typu giclée jest to, że plamka atramentu, którą nanoszą na powierzchnię (z niej stworzony jest tzw. raster) jest bardzo mała i praktycznie nie widoczna gołym okiem. W rezultacie wydruki uzyskiwane w ten sposób mają „fotorealistyczną jakość” i potrafią odwzorowywać bardzo drobne detale drukowanych prac. O rastrze więcej piszemy w osobnym wpisie PO CO JEST RASTER.
Nie można też nie wspomnieć o tym, że wydruki typu giclée najczęściej wykonywane są przez artystów w limitowanych seriach i sygnowane odręcznie na marginesie pracy (u dołu pod grafiką). W ten sposób artyści podkreślają wyjątkowość i unikalność tego typu reprodukcji. W przypadku prac, które trafiają do obiegu galeryjnego lub na rynek aukcyjny, dobrym zwyczajem jest dołączyć do pracy certyfikat pochodzenia, w którym zamieszczone są informacje na temat pracy oraz autora, jak również kiedy, gdzie na jakim podłożu i przy użyciu jakich atramentów została wydrukowana praca. Taki certyfikat najczęściej posiada numerowany hologram – drugi egzemplarz hologramu naklejany jest na spodzie reprodukcji – w ten sposób jednoznacznie przypisany jest dokument do obiektu..
W praktyce nie istnieje jednolita definicja wydruków typu giclée – przyjęło się, że są to wydruki wykonywane atramentami pigmentowymi na dedykowanym do tego celu podłożu z zachowaniem bardzo dobrego odwzorowania detali (niewidoczne gołym okiem plamki rastra, z których składa się każdy wydruk). W dobrym tonie jest stosowanie podłoży szlachetnych wykonanych z alfa-celulozy, bawełny, czy innych ekologicznych materiałów pochodzenia roślinnego (np. bambusa, agawy, konopi) posiadających odpowiednią powłokę. Z racji na fakt, że atrament jest mokry i pod jego wpływem podłoże może ulec pofalowaniu (jeżeli nadruk jest bardzo ciemny), stosuje się najczęściej podłoża o gramaturze powyżej 250g/m2.
W Polsce z racji na fakt, że pojęcie „giclée” nie zaistniało w świadomości miłośników sztuki, pojawił się w obiegu termin „inkografia”, który swoją nazwą miał za zadanie nawiązywać do takich technik jak serigrafia (odbitki wykonywane w technice sitodruku),, fotografia (proces fotochemiczny), litografia (druk wklęsły). Jako jedna z pierwszych ten termin używała DESA w przypadku sprzedaży reprodukcji prac artystów wykonanych w technice druku giclée. Nie jest on niestety rozpowszechniony poza granicami naszego kraju, dlatego pojęcie giclée należy uznać za bardziej uniwersalne i oddające charakter reprodukcji kolekcjonerskiej.
····························································································
pomocne wpisy: